در این مبحث به بررسی انواع ماهیان پرورشی در کشور خواهیم پرداخت. و اطلاعاتی درباره شرایط زندگی ، رشد ، ویژگی و… را بررسی میکنیم.
معرفی انواع ماهیان پرورشی در کشور
ماهیان پرورشی در کشور به ۲ دسته تقسیم میشوند:
▪گرمابی
*در این مبحث ویژگی ها ، تفاوت ها و شباهت های این دو دسته ماهیان پرورشی در کشور را بررسی میکنیم:
شباهت های ماهیان سردآبی و گرمابی از ماهیان پرورشی در کشور:
▪بدن دوکی شکل
▪اغلب دارای فلس=(پولک)
▪داشتن اندام های حرکتی( باله های شنا)
▪تنفس توسط آبشش
▪تنفس از اکسیژن محلول در آب
▪داشتن کیسه شنا
▪دارای خط حسی جانبی در پهلوها
▪گوش خارجی ندارند.
▪بینی داخلی ندارند.
▪رشدِ کم مغز
▪تولیدمثل از طریق:تخم ریزی و لقاح خارجی در آب
بررسی ماهیان گرمابی از ماهیان پرورشی در کشور
*مهمترین ویژگی این دسته از ماهیان زندگی کردن در شرایط گرما است.
- بررسی ویژگی های فیزیکی آبی که ماهیان گرمابی به آن نیاز دارند:
■دما:
▪در دمای بالای ۱۸درجه سانتی گراد زندگی میکنند.
▪بهترین شرایط دمایی برای رشد و تولیدمثل:۲۸_۲۵ درجه سانتیگراد
▪اگر ماهی در دمای بالاتر از ۳۳ درجه قرار گیرد ، خفه میشود.
▪اگر ماهی در دمای کمتر از ۸ درجه سانتیگراد قرار گیرد ، به خواب زمستانی میرود.

■مقدار شفافیت آب:
▪آب هایی که بسیار شفاف هستند ، بدون میکرو ارگانیس=(میکروب موجود زنده) های لازم برای رشد ماهی ها است.
▪آب های کدر که دارای میکروارگانیسم هستند ، باعث رشد ماهی ها میشود.
- بررسی ویژگی های شیمیایی آبی که ماهیان گرمابی به آن نیاز دارند:
■تولید اکسیژن موجود در آب ماهیان پرورشی درکشور از ۳ منبع اصلی:
▪تامین اکسیژن ازطریق عملیات مکانیکی=(دستگاه هواده باعث ورود اکسیژن از هوای محیط به آب میشود.)
▪ورود اکسیژن هوا از راه ایجاد امواج در لایه های سطحی آب
▪تولید اکسیژن از طریق عمل فتوسنتز گیاهان موجود در آب
شیوه های مختلف پرورش ماهیان گرمابی:
پرورش ماهی از لحاظ تفاوت در سن یا اندازه ماهی که به ۳ مرحله تقسیم میشود:
▪تولید و پرورش لارو تا بچه ماهی نورس
▪تولید و پرورش بچه ماهی نورس تا بچه ماهی به وزن ۲۰_۱۰ گرم
▪پرورش ماهیان بازاری
پرورش ماهی از لحاظ ترکیب و گونه:
امکان دارد بصورت:
▪۱ گونه
▪۲ گونه
▪چند گونه
*اغلب به دلیل افزایش بازدهی در استخر یا مزرعه پرورش ماهی از روش چند گونه استفاده میکنند.
از لحاظ تفاوت در تراکم کشت استخر ها
گسترده و غیر متراکم: با استفاده از تولیدات طبیعی آب و عدم استفاده از غذای سنتی
نیمه متراکم: در پرورش نیمه متراکم۹۰_۶۰ درصد غذای ماهی از طریق کود دهی و غذای طبیعی تامین میشود ، و برای بقیه از غذای دست ساز استفاده میکنند.
متراکم : در این شیوه ۶۰_۵۰ درصد غذای ماهی از طریق کود دهی و غذای طبیعی و بقیه از غذای دست ساز است.
بصورت فوق متراکم: این روش برای ماهیان با ارزش اقتصادی بالا مثل ماهی قزلآلا است.
معرفی ماهیان خاویار
ماهیان خاویار که در زبان فارسی به آن( تاس ماهیان ) میگویند.
▪پر کالری و انرژی زا
▪دارای ۲۷ گونه زیر گونه میباشد.
▪۵ گونه آن در دریای خزر زندگی میکند. این دریا ۹۳٪ ذخایر ماهی های خاویار را دارد.
تاس ماهیان به ۲ دسته تقسیم میشوند: آسپینسر ، هوسوها
در ادامه ویژگی های هر دسته را معرفی میکنیم.
آسپینسر
دارای۶گونه است:
■قره برون:
▪به دلیل ویژگی ظاهری اش به آن قره برون=(بینی سیاه) میگویند.
▪بهترین نوع خاویار
▪رنگ گوشت آن سفید و میزان کمتر چربی نسبت به سایر گونه ها
▪طعم بسیار خوشمزه
▪رنگ این نوع خاویار:در طیف رنگی(زرد طلایی تا قهوه ای تیره)
▪تغذیه آن از طریق شکار کردن ماهی های دیگر است. و هنگام بالغ شدن علاوه بر ماهی از کرم تنان و خرچنگ ها هم استفاده میکند.

■چالباش:
▪به دلیل گودی رو سرش به آن چالباش=(سر چال دار ) میگویند.
▪به گونه قره برون شباهت زیادی دارد.
▪رنگ گوشت این نوع زرد تر و مزه اش نسبت به نوع قره برون ضعیف تر است.

■شیپ:
▪نام این نوع از نام لاتین آن گرفته شده است.
▪شبیه به قره برون
▪قابل پرورش نبودن (به دلایل اقتصادی)
▪ریز و کوچک بودن دانه های خاویار نسبت به ۲ گونه قره برون چالباش
▪این گونه از خاویار مهاجر است
▪برای تخم ریزی معمولا به ایران می آید ، و در رودخانه های آبریز دریای خزر تخم گذاری میکند.
▪در سن ۱۴_۱۰ سالگی بالغ و در این سن تخم ریزی میکند.
▪ حداکثر عمر ۳۰ سال
▪تعداد کمی از این گونه وجود دارد.
▪سبک وزن
▪طول آن بیشتر از ۱ متر است.

■ازون برون:
▪به دلیل ویژگی ظاهری اش به آن ازون برون=(دماغ دراز) میگویند.
▪این نوع پرورشی نیست.
▪خاویار آن دارای ریز و لذیذ است.
▪برای تولید خاویار ۱۲_۶ سال لازم دارد.
▪طیف رنگی (خاکستری روشن تا خاکستری تیره و بعضی وقتها هم مشکی)میباشد.
▪دارای رتبه اخر به دلیل(تخم ریزتر و ارزانتر)

■استوروژن:
▪این گونه مخصوص کشور چین است.
▪تولید خاویار آن به ۸_۵ سال نیاز دارد.

بری از دسته آسپینسر ماهیان خاویار:
▪نام این ماهی از نام لاتین آن گرفته شده است.
▪برای تولید خاویار این نوع ۵ سال لازم دارد.
▪طیف رنگی(خاکستری تیره تا مشکی)
▪مناسب پرورش به دلیل(زمان کم مورد نیاز)
▪ویژگی ظاهری اش شبیه به گونه چالباش میباشد و تفاوت بری در(دارای پوزه کوتاه ، دارای تیغه های آبششی بادزنی ، عمیق بودن بریدگی لب پایین) است.
▪طول آن ۲ متر
▪وزن ۲۰۰_۵۶ کیلوگرم
▪حداکثر سن ۶۰ سال
▪نیمه مهاجر
هوسوها
■بلوگا
▪در ایران به نام فیل ماهی شناخته شده است.
▪درشت ترین ، گرانترین ، کمیاب ترین نوع خاویار را دارد.
▪برای تولید خاویار به ۱۲ سال وقت نیاز دارد.
▪طیف رنگی(خاکستری روشن تا خاکستری تیره و گاهی هم مشکی است.)
▪۱۷_۱۰ سالگی بالغ و شروع به تخم گذاری میکند.
▪پس از هربار تخم گذاری ، ۲ سال بعد از آن باز هم شروع به تخم گذاری میکند.
▪حداکثر عمر آن ۸۰ سال
▪وزن ۱ تن
▪طول حدود ۶ متر
▪۱۵_۱۰ ٪ وزن این ماهی مربوط به وزن خاویار است.
▪جزو ماهیان شکارچی
▪از چند ماهگی شروع به شکار میکند.
▪ از انواع ماهی ها تغذیه میکند.
▪۹۰٪ از ماهیان دریای خزر برای تخم ریزی به رودخانه ولگا=(در روسیه) مهاجرت میکند.
خاویار این نوع ماهی را بر اساس اندازه نامگذاری میکنند: اگر اندازه ی دانه های خاویار کوچکتر از ۵ میلیمتر باشد ، به آن بلوگا میگویند. و اگر از ۲/۵ میلیمتر بزرگتر باشد رویال نامیده میشود.

■کالوگا
▪دقیقا شبیه به بلوگا با این تفاوت که ظاهرش شبیه به آستراها میباشد.
▪در چین وجود دارد.
استرالیا یکی دیگر از انواع ماهی های خاویار
▪یکی از انواع کوچک ماهیان خاویار است.
▪زندگی در آب شیرین
▪شبیه به گونه شیپ از خانواده آسیپنسر است.
▪تفاوت او با شیپ:دارای بریدگی در وسط لب پایینی
▪دارای سبیلک های رشته دار و برجستگی های استخوان جانبی
▪معمولا طول آن ۵۰_۳۴ سانتی متر است و گاهی هم به ۱۲۵ سانتی متر می رسند.
▪وزن معمول آن ۸_۶ کیلوگرم است و گاهی به ۱۶ کیلوگرم میرسد.