واکسیناسیون اسب جزو اقدامات ضروری جهت پیشگیری از ابتلاء آن به عوامل بیماری زا ، تقویت سیستم ایمنی و درمان برخی از بیماری ها محسوب میشود.
علت واکسیناسیون اسب
قصد کلی انجام واکسیناسیون ایجاد و صیانت سیستم ایمنی فردی و گله ای در مقابل بیماری های عفونی است.
طرح های واکسیناسیون بر مبنای سن ، استفاده و سطح قرارگیری در معرض حیوان انجام میگیرد.
هدف از واکسیناسیون مادیان ، ایجاد ایمنی فعال و ایمنی غیرفعال برای کره اسب به وسیله انتقال آنتی بادی های موجود در آغوز است.
واکسیناسیون کزاز اسب
عامل ایجاد کزاز در اسب باکتری کلستریدیوم تتانی میباشد که در تمامی نقاط جهان وجود دارد. اکثرا کزاز در اثر آلودگی زخم و ضایعه ناشی از خاک به وجود می آید.
واکسینه کردن اسب جهت جلوگیری از ابتلاء به کزاز بایستی بصورت سالانه انجام گردد. اسبی که مشکوک به کزاز است ، بایستی به او دوز آنتی توکسین کزاز و دوز سم کزاز تجویز گردد.
کره اسب های ماده ای که واکسینه شده اند ، بایستی در سنین (۹ ، ۷ و ۶) ماهگی دوباره واکسینه گردند. بعبارتی باید در سنین مذکور در (۳) دوز دیگر واکسیناسیون شوند.
و کره اسب های مادیانی که واکسینه نشده اند ، بایستی نیز در سنین (۶ ، ۴ و ۳) ماهگی در (۳) دوز توکسوئید کزاز را دریافت کنند.
در صورتیکه اسب واکسینه شده ، حالت نامناسب و ناخوشی داشت باید به او تقویت کننده کزاز تجویز گردد.
واکسیناسیون رینوپنومونی (هرپس ویروس) اسب
بیماری رینوپنومونی یا هرپس ویروس اسب در دو تیپ (۱ و ۴) موجود است.
تیپ (۱) آن سبب اختلالات عصبی و سقط جنین اسب میشود. و تیپ (۴) آن منجر به عفونت های تنفسی اسب ها علی الخصوص اسب های جوان میگردد.
مهار این بیماری با اعمال مدیریتی صحیح به علاوه واکسیناسیون امکان پذیر است.
جهت جلوگیری از سقط جنین بایستی به مادیان باردار مبتلا واکسن غیرفعال تیپ (۱) در ماه های (۹ ، ۷ ، ۵ و ۳) بارداری تزریق گردد. و جهت جلوگیری از بیماری های تنفسی به اسب مبتلا واکسن ترکیبی تیپ (۱) و (۴) تجویز و تزریق کنید.
آنفولانزای اسب
آنفولانزا جزو علت های رایج بیماری های تنفسی ویروسی است. اکثر اسب های حساس درگیر آنفولانزا میشوند.
مادیان های مادر ، کره اسب ها به علاوه اسب هایی که در معرض خطر قرار دارند ، بایستی واکسیناسیون گردند.
کره اسب هایی که مادیان های مادرشان واکسینه شده اند ، بایستی در سنین (۱۲ ، ۱۰ و ۹) ماهگی واکسیناسیون شوند. اما کره اسب هایی که مادیان های مادرشان واکسینه نشده اند ، باید زودتر از موعد مذکور واکسیناسیون گردند.
واکسیناسیون اسب های حساسی که در معرض خطر قرار دارند باید هر (۶) ماه یکبار انجام گیرد.
واکسیناسیون هاری اسب
هاری نوعی بیماری کشنده اسب و در صورت نزدیکی انسان به اسب نیز برای او خطرناک است.
علائم هاری شامل موارد ذیل میباشند :
▪عدم اشتها
▪بی حالی
▪عدم هماهنگی و تعادل
جهت جلوگیری از ابتلاء اسب به هاری کارآمد ترین راهکار ، واکسیناسیون است.
مادیان های باردار بایستی (۶_۴) هفته قبل از زایمان واکسیناسیون گردند. کره اسب های مادیان های واکسینه شده بایستی در سنین (۱۲ ، ۷ و ۶) واکسن دریافت کنند.
و کره اسب های مادیان های واکسینه نشده بایستی در سنین (۱۲ ، ۴ و ۳) ماهگی واکسیناسیون گردند. همچنین تمامی اسب های بالغ باید سالانه واکسینه شوند.
تب اسب پوتوماک
تب اسب پوتوماک توسط نوعی باکتری گرم منفی به وجود می آید.
جهت جلوگیری از این بیماری بایستی مادیان های باردار قبل از زایمان واکسن تقویتی دریافت کنند.
واکسن های تقویتی سبب کاهش بیماری میشوند اما بطور قطع از سقط جنین جلوگیری نمیکنند.
بوتولیسم(فلجی) اسب
بوتولیسم(فلجی) اسب اکثرا در مناطق اقیانوس اطلس میانی ایالات متحده آمریکا وجود دارد. البته در تمامی نقاط جهان نیز یافت میشود. این بیماری در اثر باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم حاصل میشود.
اسب های بالغ به علاوه مادیان های مولد بایستی ۳ دوز واکسن مربوطه در ۳ ماه متوالی دریافت کنند و پس از آن هر ساله به آن ها تقویت کننده تجویز گردد.
کره اسب های مادیان های واکسینه شده در مناطق بومی باید در سنین (۴ ، ۳و ۲) ماهگی واکسینه شوند.
و کره اسب های مادیان های واکسینه نشده باید در (۸ ، ۴ و ۲) هفتگی واکسینه شوند.
واکسیناسیون روتاویروس اسب
روتاویروس سبب عفونت و درنتیجه اسهال اسب میگردد که قادر به ابتلاء و درگیری مزرعه را دارد.
مادیان های باردار بایستی در ماه های (۱۰ ، ۹ و ۸) بارداری واکسن دریافت کنند. دریافت واکسن بدن مادیان باردار باعث افزایش میزان ایمونوگلوبین های شیر میگردد.
کم خونی عفونی اسب
کم خونی عفونی اسب سبب کاهش تعداد گلبول های قرمز خون میشود.
انتقال این ویروس به وسیله حشرات خونخوار و در صورت آلودگی اسبی تهدیدی برای سایر اسب ها محسوب میشود.
جهت تشخیص این کم خونی عفونی باید از آزمایش ساده خونی به نام (تست کوگینز) استفاده کرد.
در صورت پاسخ مثبت اسب نباید در نزدیکی سایر اسب ها قرار گیرد و باید در انفرادی باشد.
