نفخ در گاو جزو رایج ترین علت مرگ گاو های بالغ است. و بیشتر در فصول بهار و پاییز وجود دارد. در این مبحث به بررسی کامل این موضوع میپردازیم.
علت نفخ در گاو و انواع آن
نفخ همان گاز جمع شده در معده میباشد. این گاز در هنگام هضم کردن غذا به وجود می آید که بطور معمول با (آروغ زدن) این گاز نابود میشود. هنگامی نفخ به وجود می آید که عاملی از نابود شدن این گاز جلوگیری کند.
۲ نوع نفخ وجود دارد:
▪نوع اول: این نوع در گاو (به ویژه در فصل بهار و پاییز) بسیار رایج است. در فصل های بهار و پاییز گیاهان و علف هایی مانند(شبدر و یونجه) رشد سریعتری پیدا میکنند. گاو هنگامی که از این گیاهان میخورد باعث میشود که مایع موجود در معده حالت چسبندگی پیدا کند. و این حالت چسبندگی از تجمع حباب های کوچکی که از تخمیر معده به وجود می آید ، جلوگیری میکند.
▪نوع دوم: این نوع خود دارای ۲ حالت میباشد:
حالت اول: در این حالت نفخ هنگامی به وجود می آید که مجرا یا راه روده توسط یکی شئ یا جسم خارجی مثل سیب زمینی مسدود شود.
حالت دوم: نفخ در این حالت در اثر تب شیر گاو=(فلجی زایمان گاو) یا به دلیل کزاز=(گرفتگی شدید ماهیچه ها و مشکلات تنفسی) به وجود می آید.
علائم وجود نفخ در گاو
▪انبساط سمت چپ شکم حیوان
▪درد ، ناراحتی و جنب و جوش گاو
▪نفخ کف دار(نوع اول) معمولا ۲۵٪ گله را درگیر میکند.
▪نفخ گازی(نوع دوم) در ۲_۱ حیوان به وجود می آید.
▪امکان دارد حیوان ۱۵ دقیقه پس از نفخ دچار مرگ شود.
▪مرگ ناگهانی یکی از حیوان ها
نحوه درمان نفخ در گاو
▪به معده حیوان لوله گذاری کنید ، اینگونه می توانید نوع نفخ را هم تشخیص دهید. اگر نفخ گازدار(نوع حالت دوم) باشد از طریق لوله گاز آن خارج میشود. این راه بهترین طریقه درمان حیوان است. پس از اینکه گاز آزاد شد دلیل نفخ را پیدا کنید.
▪اگر لوله گذاری کارآمد نبود میتوانید از تروکار(نوعی ابزار پزشکی) استفاده کنید. آن را از کنار به معده وارد کنید اما دقت کنید که تروکار بشدت عفونت زاست. از آن به عنوان آخرین راه درمان حیوان استفاده کنید.
▪برای درمان نفخ کف دار(حالت اول) از موادی ضد کف مانند روغن بزرک(کتان) و روغن سقز استفاده کنید. البته قرص هایی جدید به نام پولاکسولن یا دایمتیکون وجود دارند که در دوز کمتر موثرتر از روغن ها عمل میکنند.
▪اگر همه گاو ها دچار نفخ کف دار شدند ، باید گاوها را از روی آن چراگاه بردارید. و در جیره غذایی آنها یونجه یا کاه قرار دهید و گاوهایی که دارای علائم نفخ هستند را با یک ضد کف درمان کنید و آنها را تا ۱۰ روز از چرا کردن مرتع دور نگهدارید.
راه های جلوگیری
▪از مراتعی که موجب کاهش میزان سلامت در گاو ها میشوند و برای آنان خطر محسوب میشود استفاده نکنید. مراتعی که قبلا موجب نفخ حیوان شما شده است یا دارای گیاه شبدر میباشد را نباید اجازه دهید که گاو از آن مصرف کند.
▪اگر امکانات دیگری بجز این مراتع پر خطر و دردسر ساز ندارید و مجبور هستید. که از آنها استفاده کنید. گاوها را محدود کنید یعنی دسترسی آنها را به مراتع کمتر کنید.
▪به جیره غذایی حیوان بافر= (نوعی محلول) اضافه کنید و از مواد غذایی فیبردار به ویژه در فصول بهار و پاییز باید بیشتر استفاده کنند.
▪اگر مراتع خیس بود به حیوان اجازه چراکردن ندهید.
▪درصورتیکه نفخ هر روز حیوان را درگیر خود میکند باید هر روز از مواد ضد کف استفاده کنید. روغن هایی ضد کف روی چمن ها و مراتع اسپری کنید و حیوانی که مدام دچار نفخ میشود را از گله حذف کنید.
