لقاح مصنوعی در گوسفند معادل بارور کردن جنس ماده گوسفند در غیاب گوسفند نر است. چگونگی انجام این عملکرد را در این مطلب مطالعه فرمائید.
منظور از لقاح مصنوعی در گوسفند چیست؟
در بین گوسفندان برخی نژاد بسیار خوبی برای تکثیر شدن دارند و جزو نژاد های چند قلو زا می باشند که دامداران باید در هنگام خرید گوسفند زنده به نژاد آن توجه داشته باشند.
زیرا برخی از آنها جزو نژاد های چند قلو زا می باشد. و باعث می شود دامدار بتواند تعداد دام های خود را افزایش دهد و به سود دهی خوبی برسد.
البته افزایش تولید مثل و چند قلو زایی به عواملی مانند نوع تغذیه(جیره بندی) و تلقیح مصنوعی گوسفندان نیز بستگی دارد.
که برای انجام چنین عملی نیاز به افراد متخصص می باشد.
تلقیح مصنوعی به آبستن یا بارور کردن گوسفند ماده بدون جفت گیری گوسفند نر گفته می شود.
برای انجام چنین عملی ابتدا طی عملیاتی اسپرم های قوچ گرفته می شود ، سپس با روش تلقیح مصنوعی به واژن یا رحم گوسفند ماده وارد می شود.
تلقیح اسپرم برای گوسفند ماده توسط دامپزشک ها و یا افراد متخصص انجام می گیرد. در واقع دامپزشک به درخواست دامدار با خرید اسپرم در نژاد خاص اقدام به آبستن کردن گوسفند ماده می کند.
برای تلقیح مصنوعی گوسفندان (۳) نوع اسپرم وجود دارد که می توان از هر کدام برای آبستن کردن دام استفاده کرد.
در ادامه به ارائه و بررسی هرکدام از روش های لقاح مصنوعی گوسفند میپردازیم.
لقاح مصنوعی در گوسفند توسط اسپرم مایع
در این روش بلافاصله بعد از اسپرم گیری قوچ، آن را با شیر در تانک های ذخیره اسپرم (۵)٪ سی سی وارد بدن گوسفند ماده می کنند.
لقاح مصنوعی گوسفند با اسپرم مایع ذخیره ای
در این شیوه اسپرم ها را در سرمای زیر (۸) درجه نگهداری می کنند.
البته توجه داشته باشید هر چقدر زمان نگهداری طولانی تر باشد ممکن است نتیجه باروری مطلوب نباشد.
تلقیح مصنوعی گوسفند با اسپرم جامد
در این شیوه اسپرم را منجمد می کنند و چنین روشی معمولا کمترین بازدهی را دارد. در مقابل استفاده از اسپرم مایع تازه بیشترین بازدهی را دارد.
برای تخلیه اسپرم ها در واژن گوسفند ماده نیز چند روش وجود دارد. که دامپزشک ها می توانند از طریق هر کدام از این روش ها نسبت به تخلیه اسپرم ها در واژن گوسفند ماده اقدام کنند.
روش سرویکال
در این روش با کمک اسپکولوم(وسیله جهت کنار زدن بافت ها و حفرات به منظور دید بهتر در معاینه) دهانه واژن میش را باز می کنند و با تفنگ مخصوص عمل تلقیح را انجام می دهند.
روش سرویکال عمیق
شیوه ای است که در آن تقریبا (۱۵) دقیقه قبل از تلقیح هورمون اکسی توسین به دام تزریق می شود تا دهانه رحم گوسفند به خوبی مشخص شود. و بتوانند بیشترین حد از اسپرم را تخلیه کنند.
روش لاپاراسکوپ لقاح مصنوعی گوسفند
لاپاراسکوپ ، روشی می باشد که در آن از دستگاه لاپاراسکوپ برای انتقال اسپرم استفاده می کنند.
در این روش قسمت بالایی پستان گوسفند را تراش می دهند و او را روی تخت لاپاراسکوپی قرار می دهند و دو سوراخ در ناحیه شکم و جلو پستان ایجاد می کنند و به وسیله اندوسکوپی تخمدان گوسفند ماده را پیدا می کنند.
