تلقیح مصنوعی در طیور به دلیل عدم توانایی آن در تولید مثل انجام میگیرد. نحوه انجام لقاح مصنوعی در طیور را در این مطلب مطالعه فرمائید.
علت تلقیح مصنوعی طیور
تلقیح مصنوعی به منظور تسلط بر موارد باروری کم در طیور استفاده میگردد.
علت انجام این فرآیند عدم موفقیت طیور بزرگ و ماهیچه ای در جفت گیری است. و درمان این معضل جدی جهت تولید تخم ، مستلزم هزینه فرآوانی است.
بطور قطع ، بکارگیری لقاح مصنوعی طیور سبب بهبود میزان باروری آنان میگردد.
مایع منی در تلقیح مصنوعی طیور
جهت فرآیند تلقیح مصنوعی ، وجود مایع منی ضرورت دارد.
تجمع منی طیور علی الخصوص مرغ و بوقلمون با ماساژ شکم و ناحیه پشتی بیضه جهت تحریک اندام تناسلی آن امکان پذیر است. تحریک مایع منی در طیور جوان سریعتر صورت میگیرد.
پس از جریان پذیری مایع منی میتوانید آن را با استفاده از آسپیراتور(دستگاه مخصوص خارج کردن مایعات بدن) یا ظرفی مخصوص ، جمع آوری کنید.

میزان مورد نیاز مایع منی
میانگین حجم مایع منی در بوقلمون ها (۰/۵_۰/۳۵) با غلظت میزان (۸_۶) میلیارد اسپرم میباشد. اما میانگین حجم آن بطور حدودی (۲_۱) برابر بیشتر از میانگین حجم مایع منی بوقلمون و غلظت میزان اسپرم آن بطور تقریبی نصف غلظت میزان اسپرم بوقلمون است.
پس از جمع آوری و برداشت منی جهت تلقیح مصنوعی طیور ، با استفاده از اکستندر به رقیق سازی آن اقدام کنید. رقیق سازی مایع منی بایستی سبب تقسیم مایع منی شود.
بطوریکه هر دوز تلقیح دارای (۳۰۰) اسپرم زنده برای بوقلمون ها گردد. البته میزان مورد نیاز اسپرم جهت تلقیح مصنوعی بستگی به سن بوقلمون دارد. اما در کل میزان لازم اسپرم زنده جهت انجام تلقیح میان (۳۰۰_۱۵۰) میلیون خواهد شد.
اما تعداد منی رقیق شده لازم به منظور تلقیح مصنوعی در مرغ به میزان (۲۰۰_۱۰۰) میلیون سلول اسپرم زنده میباشد.

انجماد مایع منی
مایع منی طیور علی الخصوص مرغ و بوقلمون در صورت نگهداری بیش از (۱) ساعت ، توانایی تلقیح مصنوعی و باروری خود را از دست میدهد.
انجماد مایع منی در دمای (۴) درجه سانتیگراد سبب حفظ زنده ماندن اسپرم ها بمدت (۱۲_۶) ساعت میشود.
هنگام انجماد مایع منی بوقلمون به مدت بیش از (۱) ساعت بایستی با مایع رقیق کننده ، اقدام به رقیق سازی آن کنید. سپس آن را باید به مراتب (۱۵۰) دور به ازای هر دقیقه آن را اکسیژن رسانی کنید.
در صورت انجماد مایع منی مرغ بایستی پس از رقیق سازی اقدام به خنک سازی و سپس اکسیژن رسانی آن کنید.
مراحل تلقیح مصنوعی در طیور
جهت تلقیح مصنوعی مرغ ، بایستی آن را بصورت عمودی نگه دارید. سپس به ناحیه چپ شکم فشار و نیرو وارد کنید. فشار وارده سبب بیرون زدگی کلواک(سوراخ پشتی) و مجاری تخمک میشود.
این بیرون زدگی به گونه ای است که میتوان سرنگ یا نی پلاستیکی با طول (۲/۵) سانتی متر درون مجاری تخمدان گذاشت و مایع منی را به درون آن انتقال کرد.
وارد فشار به مایع منی سبب رهاسازی فشار نواحی کلواک میگردد. این رهاسازی منجر به نگهداری اسپرم در واژن میشود.
در صورت تلقیح مصنوعی با استفاده از مایع منی غیر قابل رقیق بوقلمون ، میزان غلظت فراوان سلول های اسپرم سبب لقاح سازی مصنوعی حدود (۲) میلیارد در فواصل زمانی معین (۱۰_۷) روز و در نتیجه سبب دستیابی به سطح مطلوب باروری میشود.
اما در صورت تلقیح مایع منی غیر قابل رقیق در مرغ به علت میزان غلظت کمتر اسپرم و چرخه کوتاه باروری (۰/۰۵) میلی لیتر مایع منی غیر قابل رقیق بمدت (۷) روز لازم است.
