بهداشت و نظافت مرغداری ها

در این مبحث به بررسی بهداشت و نظافت مرغداری ها خواهیم پرداخت. و اطلاعاتی درباره انواع راه های بهداشت و نظافت ، کاربرد و… را بررسی میکنیم.

علت بهداشت و نظافت مرغداری ها

▪بهداشت و نظافت نقش عمده ای در کنترل بیماری در مرغداری ها و مکان های تولید طیور را دارد.

▪اماکن و ساختمان های طیور باید برای پیشگیری از بیماری اصول دقیق بهداشتی را رعایت کنند.

▪یک مرغداری هدفمند همیشه برای ورود پرندگان جدید آماده است.

▪باید به نظافت همه مکان ها و تجهیزات پس از تخلیه جمعیت(گله) توجه کند.

▪در اجرای اقدامات بهداشتی و درمانی پس از شیوع بیماری باید در دفع فوری پرندگان بیمار و مرده ، پیشگیری از انتقال و انتشار بیماری دقت کافی داشته باشد.

▪بطور منظم در زمان های مقرر از پرندگان بازرسی بصری داشته باشد.

در ادامه انواع روش های بهداشت و نظافت در مرغداری ها را بررسی میکنیم.

بهداشت و نظافت ، ضدعفونی مرغداری ها

▪ بهداشت و نظافت ، ضدعفونی موثر در مرغداری ها جزء ضرورت بهداشت کامل و در نتیجه یکی از اقدامات کلیدی امنیت زیستی برای کنترل بیماری است. 

▪نظافت و ضدعفونی باید هر چند وقت یکبار انجام شود. تا از تجمع میکروب ها و عوامل بیماری زا جلوگیری شود.

▪ از ضدعفونی‌کننده‌های تایید شده مانند ( دی اکسید کلر) و (اسید پراستیک)برای ضدعفونی یا استریل کردن استفاده کنید.

▪ورود تجهیزات جدید به مزرعه ، نظافت پرسنل مزرعه ، دفع و پرت کردن پرندگان مرده و کود مرغی=(فضولات مرغی) باید مورد توجه قرار گیرد.

▪آزمایش آب باید در فواصل منظم و معینی انجام شود تا آب سالم سازی گردد.

▪محیط اطراف سوله های طیور باید از:پوشش گیاهی ، زباله های مواد غذایی بطری های پلاستیکی و شیشه ای وقوطی ها تمیز نگه داری شود.

▪دستگاه تصفیه آب و هوا در هر سوله جداگانه لازم و ضروری است.

▪آزمایش بار میکروبی=(شمارش میکروبی) در مکان های مختلف سوله نیاز است.

ضدعفونی کننده های رایج در بهداشت و نظافت مرغداری ها

ضدعفونی کننده ها ترکیبات شیمیایی هستند ، که هر کدام خواص خاص خود را دارند. 

مواد ضدعفونی کننده مختلف به شرح زیر است:

کارول ها:

▪حاصل تقطیر نفت

▪بیوسید=( کشنده میکروب و ویروس های ریز )

▪کرزول ها را نمیتوان در مکان هایی که جوجه های زنده ،گوشت فرآوری شده و تخم مرغ وجود دارد استفاده کرد. چون با بوی مواد شیمیایی آلوده میشوند.

فنول های آلی

▪در جوجه کشی ها برای رفع آلودگی تجهیزات موثر است.

ترکیبات آمونیوم چهارتایی(QAT)

▪ برای ضد عفونی کردن تجهیزات ، مسکن و در جوجه کشی ها بسیار مناسب میباشد.

▪قبل از اعمال ترکیبات آمونیوم چهارتایی برای اثرگذاری بیشتر از یک شوینده آنیونی استفاده گردد.

ترکیبات کلر دار:

▪بیشتر در کارخانه های فرآوری و تصفیه آب در دامداری ها استفاده می شود. 

▪هیپوکلریت=(نوعی ترکیب دارای کلر) تنها زمانی مؤثر است که مقدار pH در آب (۷/۵_۶/۵) و آب عاری از هرگونه مواد آلی باشد. ( باید آن را به مدت ۱۰-۲۰ دقیقه در معرض باکتری های غیرفعال قرار دهید.)

فرمالین:

▪ یک ترکیب خور و سرطان زا است که برای بخور تخم مرغ در مکان هایی که برای این منظور طراحی شده اند ، توصیه می شود. 

دستورالعمل استفاده از مواد ضد عفونی کننده در نظافت مرغداری ها

▪هنگام استفاده از هر گونه ضدعفونی کننده ، دستورالعمل های مربوطه باید همیشه رعایت شود. اینگونه ایمنی انسان و گله حیوان را تضمین میشود.

 ▪ هر ضد عفونی کننده دارای یک فرمول دقیق است. از افزودن هرگونه مواد شوینده ، حشره کش به یک ضد عفونی کننده بدون تایید سازنده آن خودداری کنید. این عمل خطرناک و امکان دارد اثر ضدعفونی را کاهش دهد.

▪ اغلب مواد شیمیایی موجود در مزرعه ، ضدعفونی کننده ها سمی هستند و دارای غلظت بالایی دارند. 

▪ضدعفونی کننده ها باید در ظروف در بسته ، دور از خوراکی ، دارو و دور از دسترس کودکان نگهداری شوند.

 ▪ باید هنگام سمپاشی یا بخور ، لباس محافظتی مناسب بپوشید.

نظافت و ضدعفونی سالن های مرغداری

بهداشت ونظافت سالن مرغداری سخت ترین مرحله امنیت زیستی= ( مجموعه ای از اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر انتقال بیماری ها در دام) میباشد.

بهداشت ، نظافت و ضدعفونی سالن های مرغداری به ۲ نوع تقسیم میشود:

نظافت کامل سالن مرغداری:

می توان این کار پس از حذف گله انجام می شود و به نکات زیر را باید دقت کنید.

▪ابتدا گله ، پرها ، فضولات ، بستر= (شامل پوشال چوب ، کاه ، ماسه و… در کف سالن مرغداری)و… را بردارید.

▪ابتدا سالن را بخور دهید ، و کل سالن را ضدعفونی کنید.

▪قبل از ورود گله جدید ، سالن را حداقل ۱۰ روز خالی نگه دارید. 

▪قبل از معرفی گله جدید باید از عدم وجود رطوبت اضافی در بستر اطمینان حاصل کنید.( در غیر این صورت احتمال رشد قارچ بیشتر است.)                                      

نظافت جزئی سالن مرغداری:

▪این نوع نظافت وقتی که طیور در داخل سالن وجود دارند ، انجام میشود.

 ▪فن ها ، چراغ ها و… را باید طور کامل تمیز شوند.

▪جارو کردن سالن ، برداشتن بستر فعلی ، قراردادن یک بستر تمیز باید انجام شود.

▪ ضدعفونی منظم حفاظ‌های مولد ، فیدرها ، ظروف آب آشامیدنی با استفاده از یدوفورها=(ضدعفونی دارای ید فعال) و هیپوکلریت سدیم ۵٪ انجام گردد.

*گاهی اوقات ممکن است از سایر ضدعفونی ها استفاده گردد.

خشک شویی و نظافت مرغداری ها

خشک شویی یعنی:(مسواک زدن ، خراش دادن)

▪ باید در داخل و خارج ساختمان( اتاق های انبار ، ورودی سالن اتاق تخم مرغ ، خنک کننده تخم مرغ ، راهروها) انجام شود.

▪ فن ها و سایر ورودی های هوا باید از بیرون تمیز شوند. 

▪در داخل ساختمان: (گرد و غبار و سایر کثیفی‌ها روی سقف‌ها ، وسایل روشنایی طاقچه‌ها ، دیوارها ، قفس‌ها ، قسمت‌های فن ، ورودی‌های هوا ، کف‌ سالن مخصوصا در گوشه ، انتهای گودال‌ها و راهروها) باید مسواک بزنید و جارو برقی کنید.

تمیز کردن مرطوب

تمیز کردن مرطوب یعنی: ( خیساندن ، شستشو و آبکشی) است.

▪ از مواد شوینده باph قلیایی (۱۰_۸/۵) استفاده کنید.

▪تا ساختار زباله‌ها و هرگونه کثیفی را ضعیف کند و نفوذ بیشتری داشته باشد.

شستشو و نظافت مرغداری ها

▪تمام سطوح ساختمان( به ویژه طاقچه ها، خرپاهای سقف) و هر سطحی که ممکن است کثیفی و گردوغبار درآن وجود داشته باشد ، باید تمیز شود.

▪محلول شستشو می تواند یک شوینده خنثی(ph:۶_۸) یا یک شوینده قلیایی (phبالای ۸) باشد.

▪ یک قلیایی کم مثل( جوش شیرین) و قلیایی های متوسط ​​شامل (آمونیاک خانگی، بوراکس و تری سدیم فسفات) است. قلیایی های قوی عبارتند از (کربنات سدیم ، سودا سوزآور). 

▪محلول شستشو را در آب داغ(۱۶۰_ درجه F) یا داغتر مخلوط کنید.

▪ در صورت بلعیده شدن این محلول های شستشو قوی ترین آنها باعث (سوختگی و آسیب های داخلی) می شوند.

بخور مرغداری

بخور روشی برای (ضدعفونی یا از بین بردن موجودات زیان اور بیماری) در یک محیط با استفاده از مواد بخور دهنده است.

▪مواد بخور مواد شیمیایی هستند که به صورت گاز یا دود در هوا منتشر می شوند. 

▪هدف از بخور: از بین بردن میکروب های بیماری است که می‌توانند جوجه‌ها، طیور را آلوده کنند.

▪این روش بیشتر برای این است که بیماری‌های قابل انتقال: مانند (حصبه مرغ ، پلوروم =(اسهال سفید) ، لرزش ، برونشیت عفونی= (التهاب پوشش لوله های نایژه) و بیماری مزمن تنفسی (CRD) را از بین ببرید.

▪ دقت کنید که مکان‌های جوجه‌دهی (به‌ویژه مکان‌هایی که قبلاً استفاده شده‌اند) قبل از اینکه جوجه‌ها یا جوجه‌های یکروزه جدید را در آن مکان ها قرار گیرند ، بخور دهید.

▪مکان های مخصوص جوجه دهی قبل از جوجه‌دهی را بخور دهید. زیرا بسیار مفید و موثر است. و برای جوجه‌ها یا حیوانات آینده بسیارمفید است.

مراحل انجام بخور مرغداری

▪ابتدا ابعاد داخلی مکان پرورش را در نظر بگیرید:(طول ، عرض و ارتفاع)

▪هر روزنه ای مانند (پنجره ها و دریچه ها) را با مواد پلی اتیلن ببندید تا از ورود هوای بیشتر به داخل جلوگیری شود.

▪ظرفی که دارای دهانه بزرگ و نشکن است مانند ( یک ظرف لعابی یا سرامیکی) با اندازه نسبتاً بزرگ تهیه کنید که بتواند حجم فرمالین و یا مواد دیگر را در خود جای دهد.

▪مطمئن شوید که دمای محیط (حدود ۲۴ درجه سانتیگراد) و رطوبت نسبی (۷۵ درصد) است. گاز* فرمالدئید=( پرمنگنات پتاسیم+فرمالین) در محیط گرم و مرطوب بسیار موثر و قوی عمل میکند.

▪مقدار پرمنگنات پتاسیم مورد نیاز را ظرف را وزن کنید. مقدار مورد نیاز ۲۰ گرم در هر ۲٫۸۳ متر است.

▪حجم مربوطه فرمالین مورد نیاز را اندازه گیری کنید. (حجم آن معمولاً دو برابر وزن پرمنگنات پتاسیم است.)

▪فرمالین را به آهسته به پرمنگنات پتاسیم اضافه کنید. 

▪پس از آن، مکان پرورش مرغ را به مدت ۱هفته قفل کنید.

▪پس از یک هفته از قفل کردن مکان پرورش مرغ ، آن و پنجره ها را باز کنید و اجازه دهید گاز باقی مانده از آن خارج شود.

 ▪سپس مکان مورد نظر را دوباره ببندید تا هنگامی که جوجه های جدید متولد میشوند.

جداسازی و قرنطینه پرندگان جدید:

 ▪جداسازی و قرنطینه پرندگان جدید در محل و محفظه ای جداگانه ضروری است. تا عوامل عفونی موجود در پرندگان جدید به گله های دیگر منتقل نشود. 

▪پرندگان جدید باید حداقل به مدت ۲۱ روز جدا از پرندگان قدیمی نگهداری شوند.

▪پرندگان جدید را در صورت بروز علائم بیماری (خون در مدفوع ، آنفولانزا ) قبل از مخلوط کردن با پرندگان قدیمی بررسی کنید.

▪ باید مطمئن شوید که پرندگان در یک گروه سنی در انبار نگه داری میشوند.

▪در صورتیکه مزرعه دارای پرنده در گروه های سنی مختلف باشد باید قبل از اینکه پرندگان جدید وارد آن شوند. در مزرعه از ضد آفات استفاده کنید.

بهداشت پرسنل مرغداری ها

▪لباس‌های ویژه برای کارمندان مزرعه باید روی تمام لباس‌ها قرارگیرد.

▪قبل و بعد از ورود به محوطه مزرعه دست ها را کاملاً بشویید. شستن دست ها را می توان با صابون یا مواد شوینده تا ۱۰ دقیقه انجام داد.

▪هنگام کار با پرندگان در مزرعه لباس تمیز بپوشید. لباس ها باید با مواد شوینده قابل شستشو باشند. با مواد شوینده یا مواد اکسید کننده لباس های کثیف را شسته و در بیرون آویزان کنید ، تا در آفتاب خشک شوند.

▪چون ایجاد بیماری در طیور به راحتی از طریق چکمه قابل انتقال است. قبل از استفاده از چکمه آن را تمیز و ضدعفونی کنید.

 ▪بهترین راه ضدعفونی کردن کفش ها :قبل و بعد از کار با پرندگان یا نگه داشتن یک جفت کفش جداگانه برای کار و تعویض کفش های دیگر هنگام خروج از محل است.

▪هنگامی که پرسنل باید از جوجه ها یا سایر طیور مراقبت کنند. مثلا (جمع آوری تخم مرغ ، تغذیه یا آبیاری ، تعویض بستر)باید لباس و چکمه را تعویض کنند.

▪معاینه پزشکی کلیه پرسنلی که با دام و خوراک در تماس هستند باید انجام شود.